Het Nederlandse kabinet (VVD - PVV - NSC - BBB) kiest voor de bouw van 4 peperdure kerncentrales, met als gevolg een niet uit te leggen bezuiniging op onderwijs, klimaatmaatregelen, natuur en de zorg. Beeld: Kerncentrale in Tsjechië via Pixabay

Steeds meer weerstand tegen bezuinigingen Kabinet Schoof

Het kabinet Schoof is hard bezig met het doorvoeren van allerlei bezuinigingen op het gebied van onderwijs, de zorg, klimaat en natuur. En natuurlijk ook op asiel en migratie wordt fors bezuinigd. Ook de gemeentes moeten er aan geloven, en zullen door het rijk opgelegd, noodgedwongen flinke bezuinigingen moeten doorvoeren. En dat gaan we allemaal merken in onze portemonnee.

Vier peperdure kerncentrales

Jaren geleden al werden we door de VVD via de media 'klaargestoomd' voor het nieuwe doel als zogenaamde 'oplossing' voor het klimaatprobleem: De bouw van nieuwe kerncentrales. Terwijl zonne-energie en windenergie de echte (oneindige) herwinbare energie is. Door de Europese Unie werd kernenergie een aantal jaren geleden plotseling als "groen energie" bestempeld. Terwijl er niets "groen" aan is, natuurlijk. Het probleem van het radio-actieve afval is nog steeds niet opgelost, en het risico van een nucleaire ramp blijft altijd aanwezig, zeker nu er de dreiging is van een oorlog op het Europese continent.

Bij de oorlog in Oekraïne is de kerncentrale van Zaporiza ook al speelbal geweest in de strijd. Ook een terroristische aanslag op een kerncentrale is in deze roerige tijden zeker niet ondenkbaar. Op zich al reden genoeg om kernenergie niet te zien als oplossing. Maar het belangrijkste argument, dat ook door experts steeds weer wordt aangedragen: De bouw van een kerncentrale duurt veel te lang, en de kosten zijn bizar hoog.

Wise Nederland:

Kernenergie leidt ons af van de energietransitie naar een schoon energiesysteem

Als alles volgens plan verloopt gaat in 2028 de schep in de grond voor de bouw van de eerste van vier nieuwe kerncentrales.

Maar nu al is er genoeg reden om tegen deze plannen in verzet te komen.

Voelen de kernenergie plannen als een wilde toekomstdroom? Vergis je niet. Kernenergie is een afleiding van wat er op dit moment moet gebeuren om gevaarlijke klimaatverandering zo snel mogelijk aan te pakken. De plannen voor vier nieuwe kerncentrale worden steeds concreter en dit kost tijd, geld en vooral heel veel aandacht. Tijd, geld en focus die nu niet naar ambitieus klimaatbeleid kunnen gaan. Dit is waarom je nu al in verzet zou moeten komen tegen de plannen voor kernenergie:

Geld (dat eigenlijk naar klimaatbeleid moet gaan)

1. Er wordt €14,5 miljard euro overheidsgeld gereserveerd voor de nieuwe kerncentrales, terwijl er bezuinigd wordt op andere klimaatmaatregelen zoals waterstof en batterijen. 
2. Onze overheid zou dit geld kan veel effectiever moeten gebruiken. Bijvoorbeeld door het nu uit te geven aan maatregelen die sneller voor CO2-besparing kunnen zorgen. De 14,5 miljard komt uit het klimaatfonds, waardoor er minder geld beschikbaar is voor ambitieus klimaatbeleid. Dit geld zou veel beter ingezet kunnen worden om nu huizen te isoleren. Zo help je mensen ook om op hun energierekening te besparen. 
3. Duurzame energieprojecten komen nu al in de problemen omdat ze concurreren met kernenergie. Zo is EPZ, de exploitant van de huidige centrale in Borssele, in beroep gegaan tegen de aanlandingsplannen van wind op zee (“Net op zee IJmuiden Ver Alpha”). Volgens de site van de Raad van State vreest EPZ “dat de aanlanding van het project in Borssele negatieve invloed heeft op de exploitatie van de huidige kernenergiecentrale en een belemmering zal vormen voor de ontwikkeling van nieuwe kernenergiecentrales in Borssele.” 
4. Duurzame investeringen van nu, kunnen mogelijk later minder rendabel worden. Dit komt omdat ze tegen de tijd dat er kerncentrales actief zijn, moeten concurreren met kernstroom die voor miljarden is gesubsidieerd. Kerncentrales moeten om uit de kosten te komen zo veel mogelijk aan staan en daardoor zullen windmolens en zonnepanelen uitgezet moeten worden op momenten dat er te veel stroom wordt opgewekt.  
5. Drie nucleaire bedrijven worden door de overheid betaald om onderzoek te doen naar de omstandigheden waaronder zij in Nederland kerncentrales zouden willen bouwen. 

Kortom: er wordt al een flinke duit uitgegeven en gereserveerd voor kernenergie. In een tijd waarin de overheid zegt ontzettend te moeten bezuinigen op tal van terreinen is het wat WISE betreft broodnodig om in verzet te komen tegen de plannen om miljarden over de balk te smijten voor onnodige kerncentrales. 

Tijd en aandacht:

1. Er gaat nu al heel veel geld naar het voorbereidingstraject. Denk aan de lonen van zo’n 40 FTE van ambtenaren die op het ministerie aan het kernenergieproject werken. (Ter vergelijking: Op hetzelfde ministerie werkt slechts 0.5 FTE aan de energiebesparingsplicht van bedrijven – waar bedrijven zich massaal niet aan houden)) 
2. Er wordt nu al een uitvoeringsorganisatie opgericht die zich gaat bezighouden met de aanbesteding, bouw, exploitatie en ontmanteling van de kerncentrales. Dit is dus een uitvoeringsorganisatie voor de komende 100 jaar. 
3. Er is 65 miljoen uitgetrokken voor provincies voor onderzoek naar Small Modular Reactors (SMR), nog niet bestaande, kleine kerncentrales. In verschillende provincies zien we dat de plannen voor windenergie worden uitgesteld, omdat ze hopen op de inzet van SMR’s. De gedeputeerde van de provincie Gelderland heeft ons zelfs verteld dat de doelstellingen van de Regionale Energiestrategie (RES) niet gehaald kan worden zonder kernenergie. Deze uitspraak is even absurd als gevaarlijk. De RES gaat per definitie alleen over zon en wind op land, en de doelstellingen moeten gehaald worden voor 2030. Het is uitgesloten dat er voor die tijd al commerciële SMR’s bestaan, als die er ooit al komen. Een wethouder van de Gemeente Den Helder stelde al dat huizen in de gemeente nu niet op warmtepompen over zouden hoeven stappen omdat er een SMR zou komen. Je ziet dat de (valse) beloftes van kernenergie nu dus al worden ingezet als escape om te doen wat nodig is. 
4. Nederland is actief op Europees niveau in de nucleaire alliantie, onder leiding van Frankrijk. Met deze alliantie willen ze zoveel mogelijk toegang krijgen tot Europees klimaatgeld voor kernenergie – geld dat niet meer kan worden ingezet voor klimaatbeleid. 
5. Bij de internationale klimaatconferenties pleit Nederland voor een verdrievoudiging van kernenergiecapaciteit in 2050. Afgezien van het feit dat dit volstrekt onmogelijk is, leidt het ook daar aandacht en financiën af van echt effectief klimaatbeleid. 
6. Als er al kerncentrales komen, komen die niet voor 2038 aan het net. We moeten er rekening mee houden dat ze pas tussen 2040 en 2045 stroom gaan leveren. Terwijl Nederland heeft beloofd al in 2035 een klimaatneutrale stroomsector te hebben. Kernenergie moet de plaats van fossiele brandstoffen (kolen, gas) innemen. De lange aanloop- en bouwtijden betekenen een lock-in in fossiele brandstoffen totdat er ook echt kernenergiestroom wordt geleverd. Dus na 2038. Daarmee wordt met kernenergie de doelstelling van 2035 ondergraven en stoten we nog decennia onnodig CO2 uit voor stroomproductie. De huidige aandacht en plannen leiden af van wat wel helpt om de 2035 doelen te halen. 
7. 
   

Conclusie

Samengevat, we besteden een hoop tijd en energie aan plannen voor kernenergie ten kosten van een duurzaam energiesysteem. En dat, terwijl de kans heel groot is dat de plannen voor kerncentrales nooit echt van de grond komen. Er is namelijk een groot afbreukrisico aan kernenergieplannen. Dit komt door de hoge kosten en complexe financieringsstructuren die nodig zijn om het geld op tafel te krijgen. Al die tijd staart de politiek zich blind op kerncentrales, die er uiteindelijk misschien niet komen. In die tijd gebeurt te weinig aan klimaatbeleid dat wel zoden aan de dijk zet. 

Dus: Kernenergie is een afleiding van wat echt moet gebeuren. Ons kabinet zou geld, tijd en aandacht aan ambitieus klimaatbeleid moeten besteden. Help ons in de strijd tegen kernenergie. Meld je aan voor onze nieuwsbrief of steun ons met een donatie. 

Contact met Wise:

Minahassastraat 1, 110
1094 RS Amsterdam 
kantoor@wisenederland.nl 
ANBI: 005232697